CoCreatie

De afgelopen jaren worden we geconfronteerd met crises op diverse fronten: de economie, de financiële markten, het milieu, cultuur en samenleving. Daartussen proberen we onze organisatie overeind te houden en een plek te geven. De vraagstukken die ons wakker houden zijn complex, complex in de zin van (Scharmer, 2007):

  • dat oorzaak en gevolg niet duidelijk aan te geven zijn in plaats en tijd (dynamische complexiteit)
  • dat er verschillende partijen betrokken zijn en die hebben verschillende belangen en gezichtspunten (sociale complexiteit)
  • dat de oplossing van het probleem onbekend is; het probleem zelf is nog niet helder, het ontwikkelt zich nog; en wie de direct belanghebbenden zijn is ook nog niet duidelijk, dat kunnen wisselende partijen zijn (emergente complexiteit). Oplossingen voorstellen die een voortzetting zijn van patronen en trends vanuit het verleden werken niet meer. We hebben met het voorliggende vraagstuk om te gaan zoals het zich stap voor stap presenteert.

Het U-process zoals beschreven door Otto Scharmer in zijn boek Theory U (2007) is een methodologie die kan helpen om met deze complexiteit en vraagstukken om te gaan en stappen te zetten. Daar maak ik dankbaar gebruik van. Als basis, maar ik zoek verder.

CoCreëren: een invalshoek op individueel en gemeenschapsniveau

In mijn manier van kijken naar deze complexe processen is de kracht van de groep en de organisatie erg bepalend: er is een wijsheid in het collectief die we nog onvoldoende weten aan te boren, een wijsheid die voorbij het individu gaat.

We zijn gewend wijsheid op individueel niveau te zoeken. Dan hebben we het over wijze personen waar we graag naar luisteren. Waar we ons minder in herkennen is dat er wijsheid in de groep zit (bestaat er zoiets als 'wijze groep'?). Dan bedoel ik niet dat goed presterende groepen meer zijn dan de som van de individuen. Dit gaat over een andere wijsheid.

Wij zijn met elkaar verbonden doordat wij mens zijn en deel van een zelfde sociale en biologische geschiedenis. Wij worden gevormd en beïnvloed door een collectief geheugen en door onze relaties. Onbewust spelen de invloeden van de cultuur waarin we leven en werken en de sociale netwerken een grote rol. Dat kunnen we dagelijks al constateren als we naar de spanningen tussen bevolkingsgroepen kijken. Ook al denken we dat we heel bewust besluiten nemen, 90% van ons handelen komt voort uit patronen die we ons helemaal niet bewust zijn.

Zo heeft de groep of gemeenschap een onbewuste invloed op onze handelingen. Vaak kijken we naar een persoon die verdrietig of boos in een groep is en proberen die persoon dan te helpen. In de tussentijd vergeten we dat die persoon wellicht erg ontvankelijk is voor wat er in de groep leeft en dat terugspiegelt. Misschien zegt het meer over de groep dan over dit individu.

Waar we naar op zoek zijn is een wijsheid die zich in groepen wil laten zien zodanig dat we daarmee coomplexe vraagstukken kunnen aanpakken en conflicten oplossen. Maar daarvoor moeten we wijsheid niet zien als iets dat een wijze persoon bezit en in zich heeft, maar als een emergent fenomeen. "The power of collective wisdom lies in its ability to be an emergent phenomenon - from uncertainty, inquiry, and dialogue come new meaning, learning, and unanticipated ways to move forward. Although we cannot will collective wisdom to aries in groups, we can make preparations that encourage it to emerge," (In: The power of collective wisdom, and the trap of collective folly. Alan Briskin, et al. 2009)


Archetypen aan het woord

De Koning krabt eens op zijn hoofd. Hij herkent de vraagstukken die niet meer zo aan te pakken zijn. Hij herkent ook dat de huidige politieke aanpak ook niet meer werkt: veel partijen die met elkaar voortdurend onderhandelen en dan maar tot halfslachtige compromissen komen. Ja, dat werkt niet. Een andere bron van wijsheid is nodig. Nee, de Wijze alleen kan mij ook niet meer van dienst zijn. Hoe kan de hele kring van vrouwen en mannen om mij heen, binnen en buiten, als een collectief een nieuwe wijsheid brengen? Hij krabt nog maar eens op zijn hoofd, hhhhmmmm.

Pagina bijgewerkt op: 25 Jun 2019 @ 16:50 site door: PEPS Media | Copyright © 2024 jos niesten & co-creation